80 lat KZN Bieżanów w nazwach

Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe „Bieżanów” obchodzą w 2025 roku jubileusz 80-lecia powstania marki. Z tej okazji przez cały rok raz w miesiącu będą publikowane ciekawostki dotyczące historii firmy. Zapisy o okolicznościach powstawania Kolejowych Zakładów Nawierzchniowych „Bieżanów” pochodzą z archiwalnego albumu, założonego z okazji piętnastolecia firmy. Styczniowa publikacja to przekrój historii marki, ujęty w zmieniających się na przestrzeni lat nazwach zakładów.

11.05.1945 – Warsztaty Naprawy Nawierzchni Stalowej

11.05.1945 roku Naczelnik Oddziału Drogowego w Rzeszowie został delegowany do Krakowa, by zorganizować Warsztaty Nawierzchni Stalowej.



Tym krótkim aktem rozpoczęła się 80-letnia już historia KZN Bieżanów. Opis tego, w jakim stanie była wtedy – w czasie kończącej się II Wojny Światowej – Polska, zostawiamy mądrzejszym od nas. Nam do wyrażenia tego etapu zostaje nazwa ówczesnego praKZN-u: Warsztaty Naprawy Nawierzchni Stalowej.

Już pierwsza tymczasowa siedziba Warsztatów zlokalizowana była na krakowskim Bieżanowie – to tam trafiały przywożone maszyny i obrabiarki. Produkcja miała mieścić się w zrujnowanej, zagruzowanej i podziurawionej kulami poniemieckiej parowozowni. Zgodnie z nazwą Warsztatów, do pierwszych zadań pracowników protoplasty KZN-u należała naprawa i regeneracja tego, co ocalało: łubek szynowych, rozjazdów, krzyżownic, śrub, a przede wszystkim – terenu, na którym mieli pracować. Halę naprawiali wszyscy – bez względu na kwalifikacje, funkcje i dawne stopnie zawodowe. Tak powstał Warsztat Naprawy Nawierzchni Stalowej w Bieżanowie.



W tym okresie rozpoczęła się produkcja pierwszych krzyżownic i kozłów oporowych. Powstał także osobny dział naprawy i odbudowy zniszczonej wojną infrastruktury mostowej.

1.10.1945 – Warsztaty Drogowe w Bieżanowie

Dzień przemianowania Warsztatów Naprawy Nawierzchni Stalowej na Warsztaty Drogowe w Bieżanowie oznaczał nowe wyzwania. Po wojnie konieczna była także odbudowa budynków stacyjnych. Wybudowano więc stolarnię i betoniarnię. Jak na kolejowy zakład przystało, rozpoczęto produkcję mebli biurowych, płyt chodnikowych, elementów ogrodzeń – wszystko przyda się do odbudowy firmy.

Główna kolejowa działalność nie stoi jednak w miejscu – ruszyła organizacja pierwszego w Polsce pociągu do zmechanizowanych robót drogowych i układki torów, zakupiono w USA szereg sprzętów i maszyn. Pod koniec lat 40. powstaje żwirownia w Czarnym Dunajcu, dostarczająca Warsztatom tłuczeń. Do połowy lat 50. Warsztaty zajmują się naprawą sprzętu drogowego, sprzętu do robót zmechanizowanych, wytwarzają rozjazdy, regenerują nawierzchnię.



25.08.1955 – Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe Bieżanów

W sierpniu 1955 zarządzeniem Ministerstwa Kolei warsztaty zostają wyodrębnione z Dyrekcji Okręgowej Kolei w Krakowie i stają się samodzielnym przedsiębiorstwem państwowym z nazwą Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe Bieżanów. Wraz z tym przełomem KZN prężnie się rozwija. Rusza rozbudowa zgrzewalni szyn, na hali powstaje nowe zaplecze, powstają drogi transportowe, a do protoplasty grupy kapitałowej dołączają kamieniołomy w Skarżysku Kamiennej. Powstaje budynek administracyjny. Razem ze stabilizacją pozycji KZN w polskiej gospodarce, stabilizuje się nazwa – do dziś zostaje niemal niezmieniana.
Niemal…



1985 – Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe w Krakowie im. 40-lecia PRL

Nomenklaturalny spokój został skutecznie zmącony ruchami dążących ku schyłkowi czasów Polski Ludowej. KZN został uszczęśliwiony nadaniem imienia 40-lecia Polski Ludowej w Krakowie. Firma przetrwała jednak nawet i takie niespodzianki. Po paru latach, po upadku PRL firma odzyskała w nazwie Bieżanów.



2005 – Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe „Bieżanów” Sp. z o.o.

Ostateczne ustabilizowanie nazwy zakończyło się w 2005 roku. Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe „Bieżanów” zostały wydzielone ze struktur PKP i stały się niezależną, prywatną spółką. To nowy początek i
intensywny rozwój marki. W 2010 roku powstaje bazująca na spółce (i jej nazwie) grupa kapitałowa KZN Bieżanów, do której w tej chwili należy 10 niezależnych spółek. Dziś Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe „Bieżanów” i Grupa KZN Bieżanów mogą pochwalić się wprowadzonymi na polski rynek nawierzchni szynowej innowacjami, m.in. prefabrykacją rozjazdów, wagonami specjalnymi SWITCHER czy technologią CONTRACK.